আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ : এটি চমু আভাস

আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ : এটি চমু আভাস

 

কৰোনাভাইৰাছ মহামাৰীৰ সময়ত, আন এটা ৰোগৰ প্ৰাদুর্ভাৱে অসমত হাজাৰ হাজাৰ গাহৰি জনসংখ্যাক প্ৰভাৱিত কৰিছিল। ২০২০ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা, আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ (African Swine Fever) নামৰ ৰোগৰ বাবে ৰাজ্যত ২,৯০০ৰো অধিক গাহৰিৰ মৃত্যু হৈছিল, যিয়ে মানুহক প্ৰভাৱিত নকৰে কিন্তু গাহৰিৰ ক্ষেত্ৰত মহামাৰী ৰূপত প্ৰকাশ হব পাৰে । এয়াই হৈছে ভাৰতত আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰৰ প্ৰথম প্ৰাদুর্ভাৱ।

চীন হৈছে গাহৰিৰ সৰ্ববৃহৎ ৰপ্তানিকৰ্তা আৰু উপভোক্তা, ২০১৯ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত, চীনত গাহৰিৰ জনসংখ্যাৰ মাজেৰে ৰোগটোৰ প্ৰাদুর্ভাৱ হৈছিল। সেয়েহে ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে বৃহৎ স্ংখ্যক গাহৰি নিধন কৰা গৈছিল। ফলস্বৰূপে, প্ৰাক-প্ৰাদুর্ভাৱৰ স্তৰৰ ওপৰত দেশত গাহৰিৰ দাম ৫০ শতাংশতকৈও অধিক বৃদ্ধি পাইছিল।

আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ: বৰ্তমানৰ প্ৰাদুর্ভাৱ কেনেকৈ আৰম্ভ হৈছিল ?

ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ খাদ্য আৰু কৃষি সংগঠনে (FAO) জাৰী কৰা শেহতীয়া বাৰ্তা অনুসৰি, ASF ৰ বৰ্তমান ৰ প্ৰাদুর্ভাৱে চীন, মঙ্গোলিয়া, ভিয়েটনাম, কম্বোডিয়া, ম্যানমাৰ, ফিলিপাইন, কোৰিয়া গণৰাজ্য আৰু ইণ্ডোনেছিয়াক প্ৰভাৱিত কৰিছে। চীনত, প্ৰথম ASF প্ৰাদুর্ভাৱ ২০১৮ চনৰ আগষ্টত নিশ্চিত কৰা হৈছিল আৰু তেতিয়াৰ পৰা দেশত ১ নিযুততকৈও অধিক গাহৰি নিধন কৰা হৈছে। ভিয়েটনামত, ASF ৰ প্ৰাদুর্ভাৱ ২০১৯ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত নিশ্চিত কৰা হৈছিল আৰু তেতিয়াৰ পৰা ৬ নিযুততকৈও অধিক গাহৰি  নিধন কৰা হৈছে।

    বিভিন্ন বিষয়াসকলে বিশ্বাস কৰে যে ASF তিব্বতৰ মাজেৰে অৰুণাচল প্ৰদেশলৈ আৰু তাৰ পিছত দেশত সৰ্বাধিক গাহৰিৰ জনসংখ্যা থকা ৰাজ্য অসমলৈ আহিছিল। কিন্তু বৰ্তমান সময়লৈ সংক্ৰমণৰ পথ টো অনিশ্চিত হৈ আছে। অসম চৰকাৰে ভূপালৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উচ্চ নিৰাপত্তা পশু ৰোগ প্ৰতিষ্ঠান (NIHSAD) লৈ প্ৰেৰণ কৰা নমুনাৰ পৰীক্ষাৰ ফলাফলৰ পিছত নিশ্চিত কৰা হৈছিল যে নমুনাবোৰ ASF বাবে সাকাৰাত্মক । ইয়াৰ লগতে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ দুখন জিলাৰ গাহৰিবোৰেও NIHSAD পৰীক্ষাৰ ফলাফল অনুসৰি ASF স্ংক্ৰমিত বুলি নিশ্চিত কৰা হৈছিল। বিশ্ব পশু স্বাস্থ্য সংস্থা (OIE) অনুসৰি, ২০১৮ আৰু ২০১৯ চনৰ ভিতৰত, ইউৰোপৰ তিনিখন দেশ আৰু আফ্ৰিকাৰ ২৩ খন দেশত এই ৰোগ বিয়পি যোৱাৰ বিষয়ে অৱগত কৰা হৈছিল।

আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ (ASF) কি?

ASF হৈছে এক গুৰুতৰ ভাইৰাছজনিত ৰোগ যি বনৰীয়া আৰু ঘৰুৱা গাহৰিক প্ৰভাৱিত কৰে যাৰ ফলত সাধাৰণতে তীব্ৰ ৰক্তক্ষৰণৰ জ্বৰ হয়। ৰোগটোত আক্ৰান্ত হোৱা জন্তুৰ মৃত্যুৰ হাৰ  প্ৰায় ১০০ শতাংশ । ইয়াৰ সংক্ৰমণৰ পথবোৰৰ ভিতৰত আছে সংক্ৰমিত বা বনৰীয়া গাহৰিৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষ সম্পৰ্ক (জীৱিত বা মৃত), দূষিত সামগ্ৰী যেনে খাদ্য আৱৰ্জনা, আহাৰ বা আৱৰ্জনা বা চিকৰাৰ দৰে জৈৱিক ৰোগ বহন কাৰিৰ জৰিয়তে যোগাযোগ।

এই ৰোগটো গাহৰিৰ আকস্মিক মৃত্যুৰ দ্বাৰা চিহ্নিত কৰা হয়। ৰোগটোৰ অন্যান্য প্ৰকাশৰ ভিতৰত আছে উচ্চ জ্বৰ, অৱসাদ, খাদ্যহীনতা, ভোক হ্ৰাস, ছালত ৰক্তক্ষৰণ, বমি আৰু ডায়েৰিয়া ইত্যাদি। ASF ৰ সৈতে সামঞ্জস্য থকা আন এটা ৰোগ হৈছে ধ্ৰুপদী গাহৰি জ্বৰ (Classical Swine Fever), ASF আৰু CSF ৰ মাজৰ পাৰ্থক্য কেৱল গৱেষণাগাৰত বেমাৰী গাহৰিৰ নমুনাৰ পৰীক্ষাৰ পৰা নিশ্চিত কৰিব পাৰি। কিন্তু দুয়োটা ৰোগ দুটা বেলেগ প্ৰ্জাতিৰ ভাইৰাছৰদ্বাৰা হয়, সোভাগ্যৱশত CSF টীকা বৰ্তামান সময়ত উপলদ্ধ।

আফ্ৰিকান গাহৰি জ্বৰ (ASF) গাহৰিৰ জ্বৰৰ/ ছোৱাইন ফ্লু (Swine Flu) পৰা কেনেকৈ পৃথক?

ছোৱাইন ইনফ্লুৱেঞ্জা বা ছোৱাইন ফ্লু হৈছে গাহৰিৰ এক শ্বাসতন্ত্ৰৰ ৰোগ, যি এক প্ৰকাৰৰ ইনফ্লুৱেঞ্জা (Influenza) ভাইৰাছৰ ফলত হয় যিয়ে গাহৰিৰ জনসংখ্যাত নিয়মীয়াকৈ ইনফ্লুৱেঞ্জাৰ প্ৰাদুর্ভাৱ সৃষ্টি কৰে। আমেৰিকাৰ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু প্ৰতিৰোধ স্ংস্থাৰ (CDC) অনুসৰি, ছোৱাইন ফ্লু সৃষ্টিকৰা ভাইৰাছৰ ফলত গাহৰিৰ জাকবোৰত উচ্চ সংখ্যক সংক্ৰমণ হয়, ৰোগটো সকলো সময়তে মাৰাত্মক নহয় আৰু কিছু স্ংখ্যকতহে মৃত্যুৰ সৃষ্টি কৰে। গাহৰিৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট ছোৱাইন ইনফ্লুৱেঞ্জা টীকা উপলব্ধ হয়। ঘনিষ্ট সংস্পৰ্শৰ জৰিয়তে, সংক্ৰমিত আৰু সংক্ৰমিত গাহৰিৰ মাজত চলাচল কৰা দূষিত বস্তুৰ জৰিয়তে গাহৰিৰ মাজত ছোৱাইন ফ্লু ভাইৰাছ বিয়পি থাকে। লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে জ্বৰ, অৱসাদ, কাহ, নাক আৰু চকুৰ পৰা নিষ্কাশন, চকুৰ ৰঙা পৰা।

    তদুপৰি, ছোৱাইন ফ্লু ভাইৰাছে সাধাৰণতে মানুহক সংক্ৰমিত নকৰে, কিন্তু অতীতৰ (উদাহৰণ স্বৰূপে ২০০৯ H1N1 মহামাৰীৰ সময়ত) পৰিঘটনা আছে যেতিয়া মানুহৰ গা লৈ ছোৱাইন ফ্লু আক্ৰান্ত গাহৰিৰ সৈতে ঘনিষ্ঠ ভাৱে থকা মানুহলৈ ৰোগটো সংক্ৰমিত হৈছিল। মানুহৰ পৰা মানুহলৈ ও এই ৰোগ স্ংক্ৰমণ হব পাৰে। যেতিয়া মানুহে ছোৱাইন ফ্লু ভাইৰাছৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত হয়, লক্ষণবোৰ মানুহৰ ঋতুগত ইনফ্লুয়েঞ্জাৰ বা চৰ্দিৰ দৰে হয় আৰু ইয়াৰ ভিতৰত আছে জ্বৰ, অলসতা, ভোকৰ অভাৱ আৰু কাহ।

ৰোগটোৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ কি কৰা উচিত ?

ü  গাহৰি পোৱালি আমদানি কৰা আগত ইয়াৰ উৎসৰ বিষয়ে সম্পূৰ্ণ ৰূপত জ্ঞাত হৈ নিশ্চিত কৰিব লাগে যে মাক, পোৱালি লগতে গাহৰি জাকৰ মাজত যে কোনো ৰোগ নাই।

ü  পামত নতুন গাহৰি অনাৰ আগতে ৩ সপ্তাহ আছুতিয়াকৈ ৰাখি যিকোনো ৰোগৰ লক্ষণৰ কাৰণে পৰ্যবেক্ষণ কৰিব লাগে।

ü  বেমাৰৰ লক্ষণ পৰিলক্ষিত হোৱাৰ লগে লগে উক্ত গাহৰিটোক জাকৰ পৰা পৃথকৈ ৰখাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে।

ü  পামৰ ভিতৰত জৈৱ সুৰক্ষা বিধি সমূহ ভালদৰে পালন কৰিব লাগে। যেনে : যিকোনো জীৱ জন্তু বা পক্ষীৰ প্ৰৱেশ বন্ধ কৰা, সকলো জীৱ বা নিৰ্জীৱ সামগ্ৰীৰ বীজাণু মুক্তিকৰণ নিশ্চিত কৰা ইত্যাদি।

ü  যিহেতু ASF কোনো টিকাকৰণ নাই, সংক্ৰমিত গাহৰিবোৰৰ নিধন কৰাটো পৰামৰ্শীয় । মৃত গাহৰিবোৰে নিমখ আৰু ব্লিচিং পাউডাৰেৰে গভীৰ গাত খান্দি পুতি থব লাগে।

 

অসমৰ গাহৰি পালকসকলে এই প্ৰাদুর্ভাৱক "দ্বৈত হানি" বুলি কৈছে,  কিয়নো COVID-19 লকডাউনে ইতিমধ্যে বিক্ৰীত নেতিবাচকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।  এই নতুন ৰোগৰ বাবে গাহৰিৰ বজাৰ খনলৈ অনিশ্চয়তাৰ বতাহ বলিছে। এই প্ৰাদুর্ভাৱে গাহৰি আৰু ইয়াৰ উৎপাদনজাত সামগ্ৰীৰ ৰপ্তানিৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্যসমূহৰ সম্ভাৱনাক বিস্তৰ পৰিমাণে হানি কৰিছে। সেয়েহে এইৰোগক নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিব নোৱাৰিলে অনাগত সময়ত গাহৰিৰ বজাৰখনলৈ অনাকাংক্ষিত ডাৱৰ ঘনীভূত হৈ পৰিব।